Wśród kredytobiorców krąży wieść o poparciu banków dla wprowadzenia ustawy antyfrankowej. Jednak sędziowie, w tym przewodniczący XXVIII Wydziału Cywilnego Sądu Okręgowego w Warszawie, prezentują odmienne stanowisko, kształtując wizję regulacji inaczej niż oczekiwania sektora bankowego.
Sędzia Tomasz Niewiadomski niedawno udzielił obszernego wywiadu dla portalu Rzeczpospolita, rzucając nowe światło na kontrowersje wokół, tego jak ma prezentować się projekt ustawy frankowej. Mimo że niektórzy sędziowie zdają się wspierać banki, to ich interpretacja ustawy różni się fundamentalnie od oczekiwań sektora. Różnice te zaczynają rysować nowe scenariusze rozwoju sytuacji, podważając pozorne „wsparcie” sędziów dla banków. Sędzia Niewiadomski uwydatnia subtelne niuanse zachodzące w całej sytuacji, ukazując zróżnicowane stanowiska i komplikacje w drodze do ewentualnego porozumienia między bankami a sądami.
Dużo pracy w XXVIII wydziale cywilnym, który rozpatrywał sprawy frankowe – w tle projekt ustawy frankowej
Nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego, wprowadzona w kwietniu 2023 roku, miała na celu złagodzenie obciążenia warszawskich sądów, które jeszcze niedawno zmagały się z niemałą falą krajowych powództw dotyczących kredytów frankowych. Skuteczność zmian w kpc jest niezaprzeczalna – w minionym roku, XXVIII Wydział Cywilny zanotował spadek o około 6 tysięcy pozwów w porównaniu do roku poprzedniego.
Roczne podsumowanie działań Wydziału Frankowego w 2023 roku prezentuje imponujące wyniki. Zakończono 6500 spraw, obejmujące zarówno postępowania z wydanymi wyrokami, jak i te, które zakończono ugodą między stronami. Listopad tego roku przyniósł około 700 orzeczeń, zaś grudzień, mimo okresu świątecznego, ugruntował rekordowe osiągnięcia sędziów tego wydziału.
Informacje te pochodzą z wywiadu z przewodniczącym XXVIII Wydziału Cywilnego, sędzią Tomaszem Niewiadomskim, udzielonego dla Rzeczpospolitej. W trakcie rozmowy poruszono kwestię obciążenia wydziału licznymi sprawami, a dziennikarz zapytał o pomysły na rozwiązanie tego problemu. Sędzia Niewiadomski, choć rozważa uchwalenie ustawy jako optymalne rozwiązanie, jest świadomy trudności w jej wprowadzeniu. Wskazuje również na alternatywę dla poprawy efektywności poprzez wprowadzenie składania pozwów drogą elektroniczną oraz digitalizację akt. Jednocześnie podkreśla konieczność wzmocnienia kadry sędziowskiej, asystenckiej i sekretarskiej warszawskiego Sądu Okręgowego. To nowatorskie podejście do kwestii prawnych, które zyskuje uznanie w kontekście długotrwałej debaty nad reformą systemu sądowniczego.
Projekt ustawy frankowej i usprawnienia w sprawach CHF w 2024 r.
Propozycje sędziego Niewiadomskiego, mające na celu usprawnienie postępowań frankowych, zyskują szerokie poparcie ekspertów, którzy zauważają potencjał tych pomysłów w poprawie obecnych i przyszłych spraw. Niebagatelne działania w tym kierunku podejmuje również nowy rząd, planując utworzenie 58 etatów sędziowskich, 58 asystenckich i 116 urzędniczych, dedykowanych sprawom frankowym. To inicjatywa, która z pewnością spełni oczekiwania frankowiczów oraz sędziów zajmujących się tymi sprawami, tym bardziej biorąc pod uwagę to, że obecnie jeden sędzia XXVIII Wydziału Cywilnego odpowiada obecnie za około 2000 spraw.
Sytuacja wokół problemu konfliktu frankowego wymaga interwencji, ale nie w sposób, który byłby korzystny dla bankowców. Sektor bankowy upiera się przy swoim pomyśle, czyli forsuje swój projekt ustawy frankowej, opartej na koncepcji Komisji Nadzoru Finansowego, co zdaniem ekspertów nie spełnia oczekiwań. Bankowcy dążą do konwersji frankowych kredytów na złote, opartych na stawce WIBOR+marża lub czasowo stałej stopie proponowanej przez kredytodawcę. To jednak rozwiązanie nie cieszy się aprobatą frankowiczów, a szanse na poparcie w środowisku politycznym są niewielkie, gdyż żadna z obecnych partii nie opowiadała się za bankowcami podczas kampanii wyborczej.
Warto przyjrzeć się również stanowisku Koalicji Obywatelskiej, z której wywodzi się obecny premier Donald Tusk. Tomasz Daros, radny miasta Krakowa, przedstawił we wrześniu 2023 roku projekt ustawy mający na celu ułatwienie spraw frankowych. Wspólnie z Janem Hoffmanem, również prawnikiem z doświadczeniem w tej dziedzinie, proponowali m.in. łatwiejsze uzyskiwanie zabezpieczenia powództwa, skrócenie oczekiwania na pierwsze posiedzenie sądu czy ograniczenie dowodu z zeznań świadków. Jednak losy tego projektu pozostają niepewne.
Niejasne jest również, jak rząd podejdzie do propozycji publicznie popieranych przez sędziów. Wszystko wskazuje jednak na to, że nie zamierza ulegać naciskom bankowców i ograniczać ochrony konsumenckiej wynikającej z dyrektywy 93/13 poprzez ustawę (anty)frankową. Oczekiwania sektora bankowego co do legislacyjnego rozwiązania kwestii franków mogą okazać się przesadzone, gdyż projekt ustawy frankowej, jeśli zostanie uwzględniony, przybiorze formę znacznie różniącą się od oczekiwań tego sektora.
